onderzoek SP onthullend

31-07-2013. We wisten het eigenlijk wel, zeggen het al jaren en andere onderzoeken hebben het ook aangetoond, maar er staan ook nieuwe dingen in het SP rapport op basis van een enquete onder 1700 bijstandsgerechtigden die van april tot juli werd gehouden. Het rapport geeft een waarschijnlijk vrij getrouw beeld van de ervaringen van de totale populatie bijstandsgerechtigden. Het is toch is het weer een schokkend rapport.

Bijstandsgerechtigden worden vaak met de nek aangekeken door de rest van de maatschappij, de uitkering is te laag om van rond te komen, bijna de helft is ziek of arbeidsongeschikt terwijl de sociale diensten daar weinig of geen rekening mee houden, mensen zijn niet op de hoogte van mogelijke aanvullende inkomensmogelijkheden en worden daar ook niet over voorgelicht want dan gaat het de gemeenten teveel geld kosten, er wordt sowieso geen maatwerk geleverd door de sociale diensten, mensen  worden als nummers behandeld, de gemeenten bieden werkzoekenden geen daadwerkelijke effectieve ondersteuning bij het zoeken van werk en er wordt misbruik gemaakt van het feit, dat het overgrote deel van de bijstandsgerechtigden graag (aangepast) werk wil en daar ook actief naar zoekt door mensen met mooie beloften te werk te stellen met behoud van uitkering of beneden het minimumloon.

geen uitzicht

De meerderheid van die tewerkgestelden geeft aan geen enkel uitzicht te hebben op beter en al jaren in die situatie te zitten. Bijstandsgerechtigden met hun goede wil worden op grote schaal misbruikt als extra goedkope arbeidskrachten, die anderen van de arbeidsmarkt moeten verdringen om zo door concurrentie de lonen omlaag te krijgen. In plaats van werkzoekenden te helpen duurzaam uit de uitkering te komen wordt de meerderheid van de uitkeringsgerechtigden met sollicitatieplicht alleen maar onder druk gezet eenmaal of vaker in de week te solliciteren, zijn er geen vakopleidingen en cursussen, wordt voortdurend gedreigd met sancties en strafkortingen die ook worden uitgedeeld om op die manier de uitstroom te bevorderen door mensen uit de uitkering te pesten. Zodat mensen uit wanhoop onderbetaalde flexibele baantjes nemen of een beroep doen op hun naaste omgeving of hun spaarcenten opmaken om maar van het gelazer van de sociale dienst af te zijn.

schokkend

Ik zeg het een beetje in mijn eigen bewoordingen, zo staat het niet letterlijk in het rapport, maar daar komt het wel op neer. Ronduit schokkend is om te lezen dat 21 procent van de respondenten werkt voor de uitkering. Bijna een op de drie respondenten van die groep (31 procent) al langer dan twee jaar. Zij blijven hiermee afhankelijk van de bijstandsuitkering en hebben geen mogelijkheid om door te stromen naar een reguliere baan. Daarmee is duidelijk dat het langdurig werken met behoud van uitkering reeds een hoge vlucht heeft genomen. Opmerkelijk is dat meer dan de helft van de respondenten (55 procent) die werkt met behoud van uitkering, werk verricht dat normaal gesproken door iemand in loondienst wordt gedaan.
Vierendertig procent zegt dat het om additioneel werk gaat. Opvallend is dat er opnieuw veel reguliere werkzaamheden worden verricht door mensen die met behoud van een uitkering aan het werk zijn. Bijstandsgerechtigden werken in de groenvoorziening, in de huishoudelijke zorg bij de kinderopvang, als receptionist, in een restaurant en in de administratie en verkoop.

Drie kwart (76 procent) van de bijstandsgerechtigden die werkt met behoud van een uitkering zegt dat er geen uitzicht is op een betaalde baan met een vast contract. Voor slechts 10 procent van de respondenten is er de mogelijkheid om via het werken met behoud van uitkering uiteindelijk uitkerings onafhankelijk te worden. Het streven van het werken met behoud van uitkering om mensen na zes maanden uit te laten stromen naar een baan op de reguliere arbeidsmarkt lijkt slechts incidenteel te worden behaald.

aanbevelingen en oorzaken

De aanbevelingen van het rapport liggen een beetje in het verlengde van het bovenstaande, namelijk het omgekeerde. Er moet rekening worden gehouden met de mogelijkheden van bijstandsgerechtigden, maatwerk geleverd, vakopleidingen moeten worden opgestart, de voorlichting moet verbeteren, etc. In het rapport wordt niet ingegaan op de nieuwe Participatiewet, waarbij ik geloof anderhalf miljard op de Wajong, de WSW en de bijstand moet worden bezuinigd. Uit het rapport blijkt, dat de gemeenten de verantwoordelijkheden van de steeds verder gaande decentralisatie onder druk van de bezuinigingen helemaal niet aankunnen, en dat door die decentralisaties de rechten van de burgers zwaar onder druk komen te staan, waarbij iedereen ook nog verschillend behandeld wordt, moet je dat wel willen? Ik wil geen zwartkijker zijn, maar als de Partcipatiewet met nog verdergaande decentralisatie doorgaat kunnen we over vier jaar een rapport maken dat het allemaal nog veel erger is geworden.

tenzij....

Tenzij... de werklozen in opstand komen tegen waar het allemaal om draait, de massawerkloosheid, er zijn geen banen, de bezuinigingen op de mensen die het minste hebben en het in de steigers zetten van de repressieve controlemaatschappij om de mensen op de onderste treden van de maatschappelijke statusladder eronder te houden. Het ziet er niet naar uit dat de bijstandsgerechtigden na jarenlang gekoeionneerd te zijn nu eindelijk massaal in opstand komen, maar je weet nooit, als bestuurder zijnde. Het is die geheimzinnige 'stille kracht' of het gevaar in Laboewangi waar je als onderdrukkende bestuurder voor op moet passen. Tenslotte hebben we op 21 september om maar eens wat te noemen weer een demonstratie in Amsterdam die begint op het Beursplein en naar de Dokwerker voert. Je weet maar nooit.
Door die bezuinigingen moeten klantmanagers targets halen, uitstroomcijfers, het geeft niet hoe, en andere targets, bij een grote caseload, dwz het aantal klanten dat je hebt als casemanager, en dan krijg je dat mensen behalve door de rest van de maatschappij ook door de overheidsinstanties slecht behandeld worden. De relatie met de massawerkloosheid wordt in het rapport niet gelegd. Je kunt de mensen nog zo goed begeleiden, en scholen, maar als die banen er niet zijn houdt het ook op.

Piet van der Lende

Het onderzoek is te downloaden op http://www.sp.nl/

Strenger beleid voor werklozen in de WWB per 1 juli

Per 1 juli zijn een aantal maatregelen voor bijstandsgerechtigden ingevoerd die tot nu toe weinig aandacht hebben gekregen. Een van die maatregelen is het strengere beleid bij werklozen in de bijstand die na een oproep om over betaald werk of de toeleiding naar betaald werk te praten niet komen opdagen. Of die naar het oordeel van de sociale dienst niet voldoende meewerken aan een onderzoek naar een aangeboden voorziening. Tot 1 juli goldt, dat iemand die niet kwam om te praten over reintegratie of een traject naar betaald werk een afstemming kon krijgen, afgestemd op de persoonlijke omstandigheden waarmee rekening moest worden gehouden. Je kon dan bijvoorbeeld eerst een waarschuwing krijgen, daarna 30% enzovoort. Na 1 juli hebben de gemeenten de beleidsruimte om automatisch meteen over te gaan tot volledige opschorting van de uitkering en daarna stopzetting, zonder aanzien des persoons. Overigens bestaat er onder juristen en ambtenaren grote verwarring over de interpretatie en motivatie van de nieuwe maatregel. Juristen begrijpen de teksten die op de maatregel betrekking hebben nauwelijks In de praktijk is daarmee de individuele beoordeling van de maatregel of afstemming afgestemd op de omstandigheden van persoon of gezin ene dode letter geworden.  De uitkering wordt opgeschort of stopgezet en je zoekt het maar uit. Van de website Kluwer Schulinck

Verruiming opschortingsmogelijkheid?

Verder staat in de Verzamelwet ook een wijziging van artikel 17 lid 2 WWB. Dit lid wordt aangepast om effectiever te kunnen optreden naar uitkeringsontvangers die niet verschijnen op een uitnodiging voor re-integratieactiviteiten. Met de wijziging wil de wetgever duidelijk maken dat het meewerken aan re-integratieactiviteiten wel onder de medewerkingsplicht valt. Als gevolg daarvan wordt het mogelijk om in die situaties ook het recht op bijstand op te schorten. Het is opmerkelijk dat deze wijziging is verwerkt in artikel 17 en niet in artikel 54 WWB. Bovendien maakt de toelichting op de wijziging het niet duidelijker. De vraag is dan ook in welke situaties het mogelijk is de opschorting toe te passen. Laten we hopen dat jurisprudentie snel duidelijkheid geeft.

Verslag enquêteactie Laarderhoogteweg van het comité DwangarbeidNee

Verslag enquêteactie Laarderhoogteweg van het comité DwangarbeidNee

 Inleiding

Het actiecomité DwangarbeidNee heeft op maandag 27 mei, woensdag 29 mei, dinsdag 4 juni en donderdag 6 juni 2013 bij het Praktijkcentrum DWI aan de met prikkeldraad omgeven Laarderhoogteweg 51 een enquête gehouden onder de mensen die daar werken met behoud van uitkering. Mensen die in het pand werken verrichten werkzaamheden als

– werkschoenen poetsen van collega’s en werkmeesters;

– werkkleding strijken van collega’s en werkmeesters;

– formulierenbrigade;

– printerpapier vervangen;

– houtjes lakken en schuren;

Doel van het houden van de enquête was om te horen hoe men het werken met behoud van uitkering op de Laarderhoogteweg ervaart. In totaal heeft het comité 37 enquêtes afgenomen.

Bevindingen

- Van de 37 ondervraagden werken er 35 met behoud van uitkering.

- De meerderheid (29) heeft nog maar kort (korter dan een jaar) een uitkering

- De helft (19) werkt er korter dan drie maanden. Twee van de ondervraagden werken er al 3 jaar.

- van de 37 ondervraagden werken er 25 ten minste 32 uur per week.

- 32 van de ondervraagden geven aan dat de trajectvergoeding die ze krijgen veel lager is dan de reiskosten die ze maken.

- 15 van de ondervraagden geven aan dat ze in de schulden zijn gekomen door het werken behoud van uitkering.

- 21 geven aan dat DWI hen verschillende beloftes heeft gedaan, die DWI vervolgens dan niet na kwam.

- 26 van de ondervraagden geven aan dat ze het erg vinden om gratis te moeten werken.

- Vrijwel alle ondervraagden (34) hebben liever een gewone betaalde baan met een minimumloon dan een uitkering.

- Vijfentwintig van de ondervraagden ervaren een sfeer van wantrouwen: ze moeten in dit traject, omdat DWI ervan uit gaat dat ze ‘uitvreters’ zijn. Ze voelen zich ook geïntimideerd door de DWI.

- 14 ondervraagden hebben al eens een strafkorting gehad.

- Iets meer dan de helft (20) ervaart de Laarderhoogteweg als een gevangenis. Men voelt zich gekleineerd.

- 20 van hen geeft aan dat als ze ziek zijn, de DWI hen onder druk zet toch te komen.

- 19 van de ondervraagden geven aan dat de DWI naar medische gegevens vraagt waar de DWI hen volgens hen niet naar mag vragen.

- 21 van hen had recente werkervaring toen ze op de Laarderhoogteweg

kwamen.

- Een ruime meerderheid (26) geeft aan dat ze door hun aanwezigheid op Laarderhoogteweg nauwelijks tijd overhouden om een echte baan te

vinden.

- 19 van hen geven aan dat ze verwachten dat ze door de trajecten van de DWI nooit meer aan echt werk komen.

Conclusie

De gevolgtrekking die we op grond van de hierboven gepresenteerde resultaten kunnen trekken is dat de het werken op de Laarderhoogteweg niet wordt gewaardeerd. Het werk wordt als een strafexercitie ervaren. Een exercitie waar ze dan ook nog eens niets mee opschieten aangezien ze door dat alles niet aan werk zoeken toekomen. Mensen raken ernstig gedemotiveerd en komen zo in een eeuwige cirkel terecht.

Verhalen die we hoorden

Hieronder, in willekeurige volgorde, een aantal van de verhalen die ons werden verteld.

Trajectvergoeding

Veel mensen klagen over het verschil tussen het bedrag van de trajectvergoeding en het bedrag dat ze daadwerkelijk kwijt zijn aan reiskosten. Sommige mensen krijgen kennelijk die 20 euro niet. DWI heeft hen daarvan niet op de hoogte gesteld, ze moeten er zelf achter komen en het zelf ter sprake brengen. En ook dan is die 20 euro veel te weinig vaak.

Vergoeding kinderopvang

Deze is er helemaal niet en dat is lastig voor (met name) alleenstaande moeders, en die werken er ook.

Strafkorting

Mensen die te laat komen of afwezig zijn , maar ook mensen die voor hun mening uitkomen, krijgen regelmatig een strafkorting opgelegd. Deze is meestal 30% van de uitkering en nogal eens wordt deze korting zonder nader schriftelijk bericht uitgevoerd. Soms krijgen mensen geen strafkorting als ze te laat komen, dan moeten ze de tijd inhalen, ook als je een geldige reden had.

Schulden

Veel mensen raken (verder) in de schulden omdat het traject hen geld kost. Zij moeten bijvoorbeeld brommerbrandstof of ov-abonnementen kopen om op de werkplek te komen. Daarnaast moeten mensen met kinderen iemand zoeken om de kinderen naar school te brengen en na school op te vangen, wat dikwijls geld kost. Als daar ook nog een strafkorting bovenop komt, zijn de rapen gaar. Overigens zijn mobiele telefoons verplicht, maar wie er geen heeft, krijgt er niet een vergoed.

Werkmeesters en ander DWI-personeel

Er zijn ongeveer 40 ‘werkmeesters’. Er zijn veel klachten over hen. Je mag officieel nu wel naar buiten in de pauze, maar van sommige van de werkmeesters mag dit niet. In de pauze bellen is niet toegestaan. De consulenten van de medewerkers zijn tegelijk ook hun klantmanager waardoor ze het idee hebben bij niemand terecht te kunnen met hun klachten over de werkmeesters.

Ook over de consulenten/klantmanagers zijn veel klachten. Wanneer men bijvoorbeeld klaagt over de reiskosten, krijgen ze dingen te horen als “kom maar lopend” of “je moet maar fietsen”, terwijl ze van Osdorp of Geuzenveld moeten komen. Ook vertelde een mevrouw ons dat haar consulent/klantmanager in de kantine openlijk en op luide toon haar financiële situatie ter sprake bracht zodat iedereen mee kon luisteren. Een meneer vindt dat de DWI ‘de boel aan het flessen is’ onder andere omdat zij niet op de Laarderhoogteweg naar werk mogen zoeken en hij en anderen zijn ervan overtuigd dat de consulenten/klantmanagers helemaal niet willen dat de dwangarbeiders een baan vinden.

Beloftes

De DWI maakt vaak beloftes niet waar. Zo moeten sommige mensen die al op de Laarderhoogteweg werken, elders, bijvoorbeeld in de bouw, zonder salaris werken in het kader van een zogenaamde ‘proefperiode’, maar wanneer deze verstreken is, moeten ze weer terug naar de Laarderhoogteweg. Zij worden daar in de bouw dan vervangen door andere klanten van de DWI. Wat ook gebeurt, is dat wanneer het personeel van schoonmaakbedrijven met vakantie gaat, zoals in de zomervakantie, de DWI cliënten van de Laarderhoogteweg als vakantiekrachten ter vervanging stuurt, zonder salaris, in het kader van een ook weer zogenaamde ‘proefperiode’. Wanneer de schoonmakers terug van vakantie gekomen zijn, moeten zij weer terug naar de Laarderhoogteweg.

Een ander verhaal: DWI had iemand beloofd dat hij door op de Laarderhoogteweg te

werken een heftruck- en een VCA-certificaat zou krijgen. Maar daar kwam niks van terecht.

Discriminatie

Veel mensen voelen zich gediscrimineerd.

Ziek melden

Wanneer mensen ziek zijn, worden ze eerst onder druk gezet toch te komen; “take a paracetamol and come here!” Wanneer dit niet helpt, wordt er vertrouwelijke medische informatie geëist; “let me see your prescription!” Dit terwijl er bijvoorbeeld helemaal geen ‘prescription’ is, omdat de huisarts had gezegd dat het gewoon een kwestie is van thuis in bed uitzieken.

Formulierenbrigade

Sommige medewerkers zitten in de formulierenbrigade. Er zijn veel klachten over de werkwijze. Met de werkbegeleider is weinig overleg mogelijk, waardoor men de klanten van de formulierenbrigade vaak tekort moet doen.  

Inspectie SZW gaat onderzoek uitvoeren naar principe van tegenprestatie zoals tot nu toe uitgevoerd door gemeenten

In een brief aan de Tweede Kamer, gedateerd 5 juli, kondigt de staatssecretaris van Sociale Zaken Jetta Klijnsma aan, dat de Inspectie SZW een onderzoek gaat uitvoeren naar het principe van de tegenprestatie zoals dat in de WWB wordt uitgevoerd door de gemeenten. Het onderzoek zal in october 2013 worden gepubliceerd. Hieronder het gedeeelte uit de brief van de staatssecretaris dat daarop betrekking heeft.

Onderzoek uitvoering tegenprestatie

Tijdens het AO WWB-maatregelen van 5 juni jl. hebben verschillende fracties aangedrongen op een onderzoek naar de tegenprestatie. Ik heb uw Kamer toegezegd een onderzoek te laten doen naar de uitvoering van de tegenprestatie in de WWB. Er is overleg gevoerd met de Inspectie SZW over het toegezegde onderzoek. De Inspectie SZW kan het onderzoek naar de uitvoering van de tegenprestatie in de WWB uitvoeren onder gemeenten. De verwachting is dat de Inspectie de resultaten begin oktober 2013 kan opleveren.
Na ontvangst van de bevindingen zal ik uw Kamer hiervan op de hoogte stellen. Op basis daarvan zal worden aangegeven hoe gemeenten handvatten kunnen worden geboden rond de uitvoering van de tegenprestatie in de WWB.
Met deze brief kom ik mijn toezegging na dat ik uw Kamer voor het zomerreces informeer wie het onderzoek gaat uitvoeren.

Actie op de Laarderhoogteweg.

Het actiecomité Dwangarbeid Nee heeft vanmorgen een lunch aangeboden aan de werkers

van het Praktijkcentrum van het DWI op de Laarderhoogtweg in ZuidOost. 37 mensen hebben het enquete formulier ingevuld. De actievoerders bediscussieerden ter plekke de uitslag van de enquete en de misstanden op het werk binnen. 

Het doel van de enquête was om te weten te komen hoe de mensen het werk in het Praktijkcentrum ervaren. De meerderheid van de mensen ervaart het werken met behoud van uitkering als zeer negatief. Het voegt niks positiefs toe aan hun positie op de arbeidsmarkt. Integendeel zelfs. De niet commerciële activeiten bestaan uit het poetsen van schoenen van hun collega's en werkmeesters, het strijken van werkkleding, het lakken en schuren van losse plankjes en nog veel meer onproductief werk. 

Maar ook wordt er onbetaald commercieel werk verricht. Het is gebleken dat mensen zonder vergoeding zijn ingezet ter vervanging van betaald schoonmaakpersoneel dat met vakantie was. Ook mocht iemand, zogenaamd op proef en onbetaald, normaal werk doen in de bouw. Na drie maanden was de proef voorbij. Maar de betaalde aanstelling die in het vooruitzicht was gesteld ging niet door. Vervolgens werd een collega, weer onbetaald, op dat reguliere werk gezet, met dezelfde belofte van betaald werk in het vooruitzicht en met hetzelfde resultaat. Sommige mensen die er werken klagen erover, dat ze geen enkele ondersteuning hebben bij het vinden van een baan. En dat ze zelfs in het vinden worden belemmerd, omdat ze in hun eigen tijd moeten zoeken en niet bereikbaar zijn wanneer ze op de Laarderhoogtweg werken. Een andere dwangarbeider kreeg wel vacatures aangeboden, maar dit had sinds december niet tot resultaat geleid.

Hij vertelde: 'De jobhunters komen wel langs en bieden je dan iets aan'. Hij kreeg o.a.een vacature aangeboden voor receptiewerk bij de RABO-bank in Utrecht. De eerste maanden dan ook met behoud van uitkering. Maar hij is het niet geworden. Steeds denkt hij: 'ha, een vacature', als een jobhunter langskomt, 'ik ben blij ', maar steeds wordt hij niet gekozen. Ze hebben bij kantooromgeving hele tijden niets te doen. Dan zitten ze uit hun neus te eten. Hij heeft al eerder 8 maanden op een participatieplaats gewerkt. Daar zag hij ook, dat betaald werk er niet in zat, en toen heeft hij de consulent van Pantar om wat anders gevraagd, en is hij hier naartoe gestuurd. Daar werkt hij ook alweer 5 maanden. Hij zegt dat hij graag aan het werk wil, maar dat dit ook weer niet te lang moet duren. 

Voor het werken met behoud van uitkering krijgen betrokkenen een trajectvergoeding van twintig euro in de maand, die inmiddels na protsten wel verhoogd is tot 40 euro.  Voor de meeste mensen is dit nog steeds te weinig om zelfs maar hun reiskosten van te kunnen betalen. Bovendien wordt deze twintig, nu veertig euro niet zomaar aan iedereen toegekend. Daar moet je zelf achteraan. Ook is de geen financiële regeling voor kinderopvang onvoldoende. Mensen die verplicht zijn te werken met behoud van uitkering, gaan er hierdoor zelfs in inkomen op achteruit. Bovendien krijgen zij bij het minste of geringste een strafkorting op hun uitkering. Maureen van der Pligt, gemeenteraadslid van de SP: ' Het actiecomite dwangarbeidnee, waarvan de SP deel uitmaakt, wil dat er zo snel mogelijk een einde komt aan deze dwangarbeid, slechte behandeling, gebrek aan respect en verplicht werken zonder loon en zonder uitzicht op een betaalde baan.'

Uit de oude doos. 'luilevende armen' en het dwangarbeiderskamp Ommerschans. De geschiedenis herhaalt zich

Er zijn aan het begin van de negentiende eeuw in ons land ‘luilevende armen’ die in plaats van te werken liever hun hand ophouden. Men noemt ze ‘ene grief voor onze natuur, luije buiken, onbeschaamde deugnieten, zedelooze voorwerpen’. In het in 1822 te Overijssel opgerichte bedelaarsgesticht de Ommerschans zullen die eens hard worden aangepakt en heropgevoed. Uit alle windstreken, van Hoorn tot Veere en van Brussel tot Groningen, worden de bedelaars door gemeentebesturen ‘opgezonden’. Maar zijn het wel allemaal bedelaars?

Beste mensen,

Er heeft zeven jaar, voor een groot gedeelte in het archief doorgebracht, overheen moeten gaan, maar nu kan ik met trots en tevredenheid melden dat er een volgend boek over de koloniën is: De bedelaarskolonie, met als ondertitel de Ommerschans: het eerste landelijk gesticht voor luilevende armen.
Er is al een site over het boek, www.debedelaarskolonie.nl, waarop ik ook ruimte gereserveerd heb om 'extra informatie' uit het archief te plaatsen, en dat begint nu geleidelijk gevuld te raken: http://debedelaarskolonie.nl/9-2/

Hartelijke groet,
Wil Schackmann

Commentaar onzerzijds:

Het zal niet lang meer duren of deze geschiedenis wordt herhaald. Baanlozen worden ook nu opgeroepen voor [onbezoldigde] dwangarbeid in gemeentelijke werkhuizen, partipatiecentrum of iets dergelijks genoemd, zonder enig perspectief op een betaalde baan.